Müfid Yüksel: 'Dindarlar, Kürtler’in sesini duyamadı, sahip çıkamadı. Dolayısıyla ne oldu?'

DÜŞÜNCE MEKTEBİ / RÖPORTAJ

 

 

Tabii tarihte ulus devletler yoktu, hanedanlıklar vardı. Bu hanedanlıkların içinde de zaman zaman Kürtlerin rolü oluyordu. Tarihte, Kürtler çok büyük hanedanlıklar kurmadı. İki tane büyük Kürt hanedanlığı söz konusudur İslam tarihinde, Kürt Emirlikleri ise daha lokal yapılar hani Anadolu beylikleri gibi düşünelim.

Tabii Mervaniler döneminde olsun Eyyubiler döneminde olsun Kürtler’in bölgeyi daha kapsayıcı rolleri olduÄŸu da bilinmektedir. Eyyubiler ve Mervaniler’in çökmesinden sonra bu bölge emirliklere, mirliklere bölündü ve parçalandı. Bu durum Aynen 1308’de Anadolu Selçuklu sultanı 2. Mesut'un ölümüyle bölgenin Anadolu beyliklerine bölünmesi gibiydi. GermiyanoÄŸulları, KaramanoÄŸulları gibi beylikler ortaya çıkması söz konusudur malum. Aynı ÅŸekilde Eyyubilerin ve Mervaniler’in olduÄŸu bölgelerde de parçalanmalar ortaya çıktı. Bazen otuza çıkan bazen yirmiye inen beylikler söz konusudur.

 

Anadolu Selçuklunun parçalanmasından sonra Osmanlı BeyliÄŸi gerek Anadolu'da gerekse Balkanlar’da büyük bir devlet olarak ortaya çıktı; ancak Kürtler’de böyle bir durum ortaya çıkmadı. Yani Mervaniler ve Eyyubiler ölçeÄŸinde bir hanedan ortaya çıkmadı. Bu parçalanmışlık bir ÅŸekilde devam etti. Zaman zaman Akkoyunlu gibi Beylik ve devletlerin gölgesi altında kaldılar veya Karakoyunlar gibi.

 

Bu parçalanmışlıktan sonra hiç mi devlet teşebbüsü ya da devletin bizatihi kendisi ortaya çıkmadı?

 

Karakoyunlular, Akkoyunlular tarafından ortadan kaldırılmasalar muhtemelen bir Kürt hanedanlığına dönüşecekti. Karakoyunlular aslında bir Türkmen hanedanlığıydı; ancak Kürtler'in arasında Kürtleştiler.

 

Bundan sonraki süreçte Kürtler; Osmanlı ve Safevi arasındaki bölgede kaldı. Kürtler Anadolu platosu ve İran platosu arasında kalan bölgelerde bulunuyordu.

 

 

Peki, tarihsel bağlamda Kürtler ne gibi roller oynadılar?

 

Selahattin'in oynadığı dev rolü bir yana bırakacak olursak örneÄŸin; TuÄŸrul Bey'in Ä°smaili BüveyoÄŸullarına karşı halifeyi kurtarmaya BaÄŸdat'a girerken 1061 yılında yanında Kürt askerleriyle girmesi veya Mervaniler’in verdiÄŸi on bin  Kürt askerinin Malazgirt'te yer alması.

 

Bir diÄŸeri, hanedanlıkların içerisindeki deÄŸiÅŸikliklerde Kürtlerin rolü oldu. Oradan bir misal verelim; MelikÅŸah'ın Sultan olması. Amcası Kavurt ile girdiÄŸi iktidar mücadelesinde Kürtlerin MelikÅŸah'ın desteklemesinden dolayı Kavurt’un yenildiÄŸi tarihi bir vakadır.

 

Daha sonrasına baktığımızda Osmanlı Safevi mücadelelerinde Kürtlerin dönüm noktasını teşkil ettiğini görmekteyiz. Safevi, Sünni Şafii bir tarikat iken zaman içinde nasıl dönüştü vesaire. Bunların hepsi uzun uzun konuşulacak konular malum.

 

Safevi Devleti'nin devlet olarak ortaya çıkmasından 1501’de Åžah Ä°smail'in Tebriz’i ele geçirmesi, Akkoyunları bertaraf etmesi önemlidir. Çünkü bu sayede Akkoyunluların nüfus alanı üzerine kuruldu, onların baÅŸkentine aldı ve dolayısıyla Akkoyunların mirasını devraldı. Akkoyunlular nereye hâkimse hepsi Safeviler’in eline geçti. Dolayısıyla Kürtlerin bulunduÄŸu bölgeler önemli oranda Safeviler’in elinin altına girdi.

 

Kürt beyleri bunlara karşı direndi ve dolayısıyla Kürt Beyleri, Safeviler tarafından hapse atıldı. Kürt beylikleri; Safevi Devleti, Tebriz’i ele geçirdikten sonra, Tebriz'de o sırada Akkoyunlu sarayında defterdar olan Bitlisi Kürdi aracılığıyla, Osmanlı ile baÄŸ kurdular. Bitlisi sonra Sultan Ä°kinci Beyazıt’a sığınmıştı.

 

İdris'i Bitlisi aracılığıyla bir bağ kuruldu. Çaldıran seferi sırasında da bu irtibatlar güçlendirildi. Mektuplaşmalar vesaire 25 Kürt beyliğinden 24'ü Osmanlı'ya itaat ettiğini bildirdi.

 

25 Kürt beyliÄŸinden 24’ü Osmanlı'ya geçince Osmanlı hem Safevileri Anadolu'dan kovmuÅŸ oldu. Tabi zaman zaman güç dengeleri içerisinde Safeviler Batıya doÄŸru Osmanlılarda DoÄŸuya doÄŸru ilerlemiÅŸtir. ÇoÄŸu zaman Urumiye Gölü Osmanlı idaresi altında olmuÅŸtur burası sınır teÅŸkil eden stratejik bir bölgedir.

 

Bu durum yani sınırlar son şeklini nasıl almıştır?

 

Osmanlı ile Ä°ran arasındaki sınır 1847 Erzurum AntlaÅŸması'ndan sonra kurulan heyetin uzun çalışmaları sonucunda çizilen sınırlardır. Kürtler önemli oranda Osmanlı safında kaldı. Zaman zaman Safeviler özellikle Åžah Abbas zamanında önemli ilerlemeler kaydettiler BaÄŸdat’ı, Revan’ı almak ama daha sonra Osmanlılar seferlerini buraya yönelterek buraları geri aldılar.

 

Kürtlerin bir bu anlamda önemli görevleri oldu, yani Safeviler’in Anadolu'dan uzaklaÅŸtırılmasında, çünkü Safeviler Yavuz Sultan Selim'in Çaldıran Seferi’ne kadar Anadolu'nun Tokat’ına kadar ilerlemiÅŸlerdi. MaraÅŸ; Safeviler ve Memlükler arasında sınır idi. Adıyaman sınır idi. Tokat'ın Turhal bölgesi bir sınır teÅŸkil ediyordu. Bakın Turhal bir vadidir, vadinin bir tarafı Safeviler kontrolünde, Batı tarafını ise Osmanlılar kontrol ediyordu. Çaldıran Seferi'nin baÅŸlangıcında durum bu minval üzereydi.

 

Kürtler’in üstlendikleri roller askeri görevler ile mi sınırlıydı?

 

Osmanlı; Kürt beyliklerinin mensuplarından saraya memur, asker, hatta vezir olanlar da oluyordu, yani Osmanlı onları istihdam ediyordu. ÖrneÄŸin; Kilis beylerinden Canpolatzade Hüseyin Efendi gibi. Önce Bosna Beylerbeyi olup daha sonra Halep Valisi olmuÅŸtur. Balkanlar’da deÄŸerlendirilen olurdu, Ä°stanbul'da Hatip olanlar olurdu vesaire.

 

Ulema sınıfı içerisinde Kürtlerin yoÄŸun olarak istihdam edildiÄŸini görmekteyiz. Yani ÅŸeyhülislam, kazasker, kadı vesaire olurlardı. Bunun Osmanlı'daki ilk örneÄŸi Tacüddin el Kürdidir. Fatih döneminde Molla Gürani’yi ele alalım. Fatih’in hocasıdır. Fatih'in yanında ders aldığı, okuduÄŸu hocası ve ÅŸeyhülislamıdır. Yine Ebussuud Efendi gibi döneminin önemli ÅŸeyhülislamının Kürtler’in arasından çıktığı bilinmektedir.  Tabi ki ulema arasında bunu arttırabiliriz; ama bunu ırkçılık veya benzeri bir ÅŸey için söylemiyor, bir tanımlama için söylüyoruz ve elbette bunu rahatlıkla artırabiliriz. Lakin olayı bir milliyetçiliÄŸe de götürmemek gerek.

 

 

Bu hizmetler kesintiye uğruyor muydu, Kürt coğrafyasını bu açıdan verimsiz kılan unsurlar mı söz konusu?

 

Özellikle MoÄŸol istilası öncesi Kürtlerin çok önemli bir rolü vardı.  Eyyubiler dönemi Mervaniler dönemi tam o zamana rastlamaktadır. MoÄŸol istilası bölgede çok büyük yıkımlara sebep olmuÅŸtur. Aslında iki büyük istila Anadolu'ya ve tabiki Kürtler’e çok büyük zarar vermiÅŸtir. Bunlardan bir tanesi MoÄŸol Ä°stilası diÄŸeri de Timur istilasıdır. Bu bölgelerin ÅŸehir medeniyetlerini periÅŸan hale getirmiÅŸtir.

 

ÖrneÄŸin; Ahlat’ı düşünün bu ÅŸehir adeta yok edilmiÅŸtir. Ahlat, Bitlis'ten dahi önemli bir ÅŸehirdi. Tüm bu istilalardan sonra bölge biraz bayındır olma imkânı bulmuÅŸtu, özellikle Akkoyunlular Tebriz’e kadar yeniden medeniyet inÅŸası teÅŸebbüsünde bulunuyorlardı ki Safevi ortaya çıktı.  

 

Osmanlı Safevi savaÅŸları bölgeyi tekrar tarumar etti. Safevilerin yükseliÅŸi Ä°ran gibi bir bölgeyi Sünni dünyadan kopardı,  biz eskiden beri Ä°ran'ı iyiymiÅŸ gibi algılıyoruz, bu bir yanılsamadır. Ä°ran büyük oranda Åžafii ve Sünni olan bir bölgeydi ciddi oranda Arap nüfusu vardı.  Safevi  Devleti'nin doÄŸuÅŸu adeta Fatımi gibi bir devletin yeniden doÄŸuÅŸu gibiydi. Safevi kendi içinde gettolaÅŸtı adeta bir Demir Perde devleti oldu. Ticaret yollarını, kervanlar ve kültürel iliÅŸkileri hepsini kapatıp söndürdü. Bundan sonra bölge bir daha kendine tam olarak gelme ÅŸansını yakalayamadı.

 

Bu karışıklık içinde Kürtler ne üretmişlerdi?

 

Kasr-ı Åžirin AnlaÅŸması’ndan sonra Safevi - Osmanlı arasındaki savaÅŸlar duruldu; ancak bu defa da Batı yükseldi. 19. yüzyılda NakÅŸibendiliÄŸin yükseliÅŸi ile beraber, Ä°slam dünyasında, Kürt bölgesinden çıkan Halidilik adeta damgasını vurdu. Son iki yüzyılı da çok ciddi ÅŸekilde etkilediler. Bu bir dinamizm doÄŸurdu, bugün gelinen noktaya baktığımızda bir Ä°mparatorluÄŸun unsuru olarak Kürtler’in daha flexible yani esnek bir toplum olarak kendisini daha rahat ifade edebildiklerini görmekteyiz.

 

Bu durumu deÄŸiÅŸtiren ne oldu?

 

Ulus devletlerin kurulmasından sonra Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu'nun parçalanması Kürtlerin yaÅŸadığı toprakların dört ulus devlete bölünmesi ve bu dört ulus devletin de militarist, totaliter yapılara dönüşmesi, ister istemez büyük trajedilerin yaÅŸanmasına sebep oldu. Bu ulus devletlerin ortaya çıkışı ile beraber en küçük karşı çıkışlara çok sert tepkiler verildi. Ä°ÅŸte buna Åžeyh Sait örnek verilebilir, Dersim katliamı örnek verilebilir, Zilan Deresi hadisesi…

 

Diğer ülkelerde Kürtler nasıl tecrübeler yaşadılar?

 

1960'lara kadar Suriye ve Irak'ta nispeten Kürtler için Osmanlı dönemindekine benzer rahatlama devam ediyordu. Yani daha rahat hareket etme durumu devam etti. Suriye'deki yapı 1963'e kadar Irak'ta da 1961’e kadar bu devam etti. Åžerifler hanedanlığı Irak'ta, Osmanlı'ya ihanet eden Åžerif Hüseyin'in torunları, buradaki idarecilerdi ama geleneksel kurumların devam etmesine izin vermiÅŸlerdi.  

 

Osmanlı'dan hâsıl olan o geleneksel yapıyı idame ettirmeye çalıştıkları için daha çoğulcu davranarak fazla acıtmadan davrandılar. Örneğin Irak'ta bir Kürt uzun süre Başbakanlık yaptı,1958'deki darbeye kadar; ancak daha sonrasında NASIR darbesi ortaya Nasırcılık çıkarttı ki bölgeyi adeta biçmiştir.

 

Nasırcılık nedir?

 

Nasırcılık seküler Arap milliyetçiliÄŸine dayalı sosyalizm sosuna batırılmış  militarist devlet anlayışlarıydı. Bütün Arap dünyasında kasırga gibi peÅŸi sıra esen darbeler Nasır’dan dolayıdır.  1958 yılında Irak'taki darbe Baasçı bir darbeydi yine 1963'te Suriye Baas rejimi yine öyle bir darbeydi. 1969'da Kaddafi ve Yemen'deki askeri darbe hepsini birer Nasırcı darbe idi.

 

Bu Arap milliyetçiliğine bağlı totaliter yapılar Kürt halkının yaşadığı coğrafyalarda büyük travmalar yaşamasına sebep oldu. Aynı şekilde bu, Suriye ve Irak Türkmenleri için de aynı şekilde bir travma oldu. Arap olmayanlar ciddi bir şekilde dayak yedi. Bu özellikle Irak ve Suriye üzerinde ciddi travmalara sebep oldu. Türkiye'de de üniter devlet, Türk unsuru üstüne dayandı ve Türkiye'de de Kürtlere siz Türksünüz denildi; ancak Türk gibi davranılmadı. Bu anlamda Kürt çok daha fazla testten geçmek zorunda bırakıldı. Bu Suriye'de de Irak'ta da aynı şekilde hissedildi. Kürtleri Kürt olarak bu bölgelerde kabul ettiler. Siz Kürtsünüz; ama sizi keseceğiz dediler. Suriye ne yaptı? Adeta Baas öncesinde 4 Cumhurbaşkanının Kürtlerden gelmesinin intikamı olarak kuzeydeki Suriye Kürtlerini önemli bir kısmının kimliklerini ellerinden alıp bir daha o kimlikleri vermediler Kimliksiz Kürtler ortaya çıkıp bir topluluk oluşturdular hala da devam etmektedir.

 

Yani Türkiye ne oldu; Kürtlerin dili yasaklandı falan filan. Öte yandan öbür bölgelerde Sen Kürtsün denildi ama sana kimliğini vermiyorum politikası takip edildi çok daha kaba bir yöntemdi.

 

Bu durum Kürtlerde yönetimlerden dolayı halklara bir küsmeye yol açtı. ÖrneÄŸin; Saddam Sünni Arap halklarına dayandığını iddia ediyordu, bu durum Kürtler ile Arapların arasına kan girmesine sebep oldu. Yine Suriye'de de aynı ÅŸekilde bu durum cereyan etmiÅŸtir.  

 

Bu durum beraberinde nelere sebep oldu?

 

Bakınca hepsi Müslüman olan toplumların içinde Kürtlerin diÄŸer toplumlardan hızlı uzaklaÅŸmasına sebep oldu, bir ötekileÅŸtirme yaÅŸadı. Bundan öncelikle Sovyetler yararlanmaya baÅŸladı. Zaten bundan önce 19. yüzyıldan itibaren gerek seyyahlar gerek gezginler gerek ajanlar faaliyeti ile orada çok ciddi çalışmalar yapıldığı, o bölgenin Batılılar tarafından sürekli takip altında olduÄŸu bilinmektedir. Öte yandan Kürt siyasi hareketinin sızma anlamında ilk teÅŸebbüsü Sovyetler tarafından yapılmıştır. Bakıyorsunuz, 1946 yılında Molla Mustafa Barzani ve Kadı Muhammed tarafından Mahabat’ta devlet kurma teÅŸebbüsüne girdikleri zaman biri kadı biri Molla, tablo buydu. Kadı derken adı deÄŸil, gerçekten de adam  Åžafii kadısıydı biri de Molla düşünebiliyor musunuz?

 

Ne oldu sığınacak yer bulamadılar Kadı Muhammed idam edildi. Molla Mustafa Barzani Sovyet Rusya’ya sığınmak zorunda kaldı. Sovyetler hem orada destek vermedi hem de bünyesine aldı 11 yıl oralarda kaldı.

 

 

Sovyetler’in Kürt siyasetine sızmaları nelere sebep oldu?

 

Sovyetler SoÄŸuk savaÅŸ döneminde neredeyse bütün  gerilla hareketlerini  destekledi. Bu yüzden 1970’li yıllarda bütün gerilla hareketleri Sovyet desteklidir, Filistin hareketi bile. Türkiye'den bile sosyalistler Filistin'e gidip Filistin hareketine katılıyorlardı. Ä°ÅŸte; Cengiz Çandar’dan tutun Faik Bulut’una Mahir Çayan’a kadar.

 

Sovyetler, Zirve yaptığı bir dönemde Kürt hareketine de sızdı. Bu yüzden Türk siyasal hareketlerine Marksizm de sızdı. Öyle bir hale geldi ki Kürdüm diyen Lenin’i, Marksizm’i savunmaya baÅŸladı ya da  Kürdüm diyen bir adama saÄŸcı muhafazakâr çevreler komünist diyordu. Her Kürdüm diyen komünist damgası yemeye baÅŸlamıştı.

 

Türkiye'de 1950'li yıllardan itibaren başını kaldırmaya baÅŸlayan Dindar Müslümanlar ise devletin tek parti dönemindeki o ağır baskılarına karşı kendilerini muhafazakar dindar perdesi içerisinde ifade etmeye baÅŸladı ki devletten fazla dayak yememek içindi bu. Necip Fazıl'ın derdi falan da oydu; ama bu daha sonrasında içselleÅŸtirildi. Sonrasında muhafazakar milliyetçi bir camia çıktı ortaya. Komünizmle mücadele dernekleri Alparslan TürkeÅŸ falan derken 60'lı yıllarda o renge doÄŸru büründü. 1920'li yıllardan, EÅŸref Edip’ten örnek vereyim. 1920’li yıllarda çıkarttığı Sırat-ı Müstakim ve SebiülreÅŸad’da inanılmaz yayınlar yapıyordu Kürtler hakkında.  1950’li yıllara geldiÄŸinde milliyetçi muhafazakâr bir çizgiye geldi.  O da kamuflaj gibi, devlet o kadar baskı yapmış ki devlet karşısında bir meÅŸruiyet yakalayıp ayakta kalmak amacı taşınıyordu.

 

Ne oldu bu süreçten sonra?

 

Bundan sonra biz kaybetmeye baÅŸladık. Ulusların kendi kaderini tayin etme hakkından baÅŸlayarak Kürtlerin arasına sızdı Komünizm. Dindarlar, Kürtler’in sesini duyamadı, sahip çıkamadı. Dolayısıyla ne oldu? BoÅŸluk oldu, bu boÅŸluktan istifade ederek tekel kurdular Marksist hareketler, Kürt siyasal hareketi üstünden tekel kurup Kürtleri sekülerize etti. Åžu an ise Amerikan tarafına doÄŸru meylettiler yani o zemini hazırladılar.

 

Gelinen noktaya baktığımızda, referandum meselesine baktığımızda, Barzani çok köklü bir aileden geliyor. Nakşibendi bir aileden bir tarikat ailesi ve gücünü oradan alıyor. Safevi Devleti nasıl şeyhlikten şahlığa dönüştü Barzani tarikattan devlete böyle siyasal bir yapılanmaya dönüştü. Tabi bir sekülerleşme de var ama PKK kadar yok, peşmergelerin çoğu namaz kılıyor falan.

 

Ulus devletlerin getirdiÄŸi trajediler büyük oranda Kürtleri vurduÄŸu için Kürtler’in psikolojisi buna bir refleks, reaksiyon olarak geliÅŸti. Kürtler de devletimiz olsun bir siyasal hareketimiz olsun noktasına getirdi. 'Onlar kuruyor da bizim niye yok!' deyip bu isteÄŸi sertleÅŸme boyutuna getirdi.

 

Sonuç?

 

Sonuç bir travma! Bu sonuçtan kim istifade etti? Tırnak içinde ‘’OrtadoÄŸu dışındaki ecnebiler’’ büyük güçler. Onların oluÅŸturduÄŸu ulus devletler, bu travmaya sebep oldu. Bugün de yeniden onlar dizayn etmek istiyorlar.

 

Bunu bugün nasıl gerçekleştirmek istiyorlar?

 

Bugün de Kürt kimliğini esir alıp bu anlamda istihdam etmeye çalışıyorlar. Kürt kimliğini seküler yapılar üzerinden rehin alıp İslam dünyası üzerine kullanmak istiyorlar. Ve buna müsait bir zemin oluşturuldu. Dindar kesimler de yüz yıldır neredeyse sağduyulu düşünemiyor. Sağduyulu düşünemedikleri için de doğru bir çözüm üretemiyorlar.

 

Sağduyudan tam olarak kastınız nedir?

 

Kürdü içselleÅŸtiremiyorlar mesela. Bu ne yapıyor faÅŸizmi doÄŸuruyor. Åžu anda Kürtlere karşı bir faÅŸizm yükseltiliyor ve kabartılıyor Kürtler’de de illa ki bağımsız ulus devlet fikri zerk ediliyor. Bu birbirini besliyor!

 

Bu bizi nereye götürür?

 

Büyük iç savaÅŸlara götürür! Hiçbir tarafa yararı olmaz! Çok büyük bir kaosa götürür. OluÅŸan PYD koridoru ve ÅŸimdi ve Barzani’nin referandum kararı. EÄŸer bir PYD koridoru oluÅŸmasaydı Barzani’nin referandum kararı bu kadar büyük bir yankı uyandırmayacaktı. Demek ki amaç neymiÅŸ yeni bir partner ortaya çıkartmakmış, hem boru hatlarını korumak hem de Türkiye'ye bir saldırı hazırlığı oluÅŸturmak için.

 

Müslüman Türkçe konuşan ve Müslüman Kürtçe konuşan halkların bir arada yaşadığı Mezopotamya'da böyle bir sorunun çıkması bu bölgeyi Müslüman bölgesi olmaktan çıkartır. Yani iki taraf için de hem Kürt hem Türk için hem de beraber bulundukları diğer topluluklar için vatan olmaktan çıkartır; ama görebildiğim kadarıyla bu bilinç yok.

 

Bütün bunların ardındaki asıl amaç sizce nedir?

 

Böylesi bir kaosta Müslümanların Anadolu ve Mezopotamya coğrafyasından, Arap yarımadasına sıkıştırılması hedeflenmektedir. Gerek milliyetçileşen muhafazakâr Türkler gerekse sekülerleşen Kürtler herkes buna hizmet ediyor.

İktidarın son dönemdeki politikalarını nasıl okumalıyız?

 

Ä°ktidar son dönemlerde, belki olayların sebep olduÄŸu dalgalanmalar neden olarak gösterilebilir; ama sonuç olarak birbirine çeliÅŸen taban tabana zıt hiç tutarlı olmayan politikalar izlenmekte. Yani bu adeta 1908 ile 1928 yılları arasında ki zamanı hatırlatmaktadır. Düşünün o dönemde 1908’de MeÅŸrutiyet’in ilanında Arnavut gönülleri var idi fakat 1910 yılına gelindiÄŸinde Arnavutlara farklı muamele edilmeye baÅŸlandı. Arnavutça’nın yasaklanması, silahlarının toplanması gibi. Bunun sonucunda gelen Balkan savaşıyla Edirne’ye kadar birçok yer kaybedildi. Bunun gibi Mesut Barzani’nin büyük amcası Åžeyh Abdüsselam Barzani’ye 4. Rütbeden NiÅŸan-ı Osmaniye verildi. Ertesi sene aynı Ä°rade-i Seniye ile Barzani’nin idam fermanı çıktı.

 

Bugün yürütülen politikada da aynı hataları görüyoruz ve bu ürkütüyor bizi! 2011’de de PKK ile masaya oturulmaya baÅŸlandı (PKK’nın hendek, özyönetim vs. kepazelikleri burada elbette belirleyici oldu.) sonra birdenbire iktidar politikalarını aşırı milliyetçi bir zemine indirgedi. Özellikle 15 Temmuz’dan sonra MHP ile giriÅŸilen zımmi ortaklık da iyice hızlandırdı tabi. Bu çok fazla dışlayıcı, ötekileÅŸtirici bir politikaya dönüştürdü. Barzani olayında da bu durum söz konusudur. Bu ürkütüyor! Devlet aklı böyle çalışmaz. Birbirine tamamen zıt politikalar ile devlet idare edilmez. Derhal buna son verilmeli. Ben dindar Müslüman Kürt biri olarak, Müfid Yüksel olarak can güvenliÄŸimi tehdit altında hissediyorum. Yükselen faÅŸizm beni tehdit ediyor, olmaz böyle bir ÅŸey. Bu pusulasını kaybetmiÅŸ bir gemiye benziyor. 24 saatte alevlenecek bir iç savaşı 24 senede söndüremeyiz.

 

 

Mesut Barzani’ye yönelik politikadaki ani deÄŸiÅŸikliÄŸi neye baÄŸlamaktasınız?

 

Referandum merkezli bir ÅŸey söylemek gerekirse iliÅŸkilerin özellikle ekonomik merkezli olduÄŸunu görüyoruz. Uluslararası siyaseti ve iliÅŸkileri sadece finans üzerinden okuyamayız. Sanıyorum böyle bir yanılsama var. Suriye özelinde geliÅŸen olaylar Türkiye Barzani iliÅŸkilerinde ÅŸunu doÄŸurdu; Barzani, BaÄŸdat yönetiminden iliÅŸkileri iyice uzaklaÅŸtırarak kopma noktasına getirdi. Bunda Suriye’de olayların da etkisi var; çünkü Suriye olayları Åžii - Sünni dünya arasındaki gerilimi tırmandırdı. Åžii nüfus alanı Sana’dan Åžam’a, Irak Ä°ÅŸgalinden sonra BaÄŸdat’a kadar uzandı.

 

Buna karşı Suudi Arabistan öncülüğünde bir akıl geliÅŸtirilmeye baÅŸlandı. Bu gerilim hatları içinde Barzani’nin BaÄŸdat ile baÄŸlantılarının kopması ve Türkiye’nin arzusu da uzun zaman bu yöndeydi. Yani Barzani’nin BaÄŸdat ile iliÅŸkilerini zayıflatıp Türkiye ile iliÅŸkilerini güçlendirmesi yönündeydi. Åžimdi de tam zıttı politikayla ‘’Sen neden BaÄŸdat ile bağını kopartıyorsun’’ tavrı Barzani’yi ister istemez Amerika-Ä°srail hattına yöneltti.

 

Yani Barzani Siyonizm’in kucağına düştü ki bu referandumun buna hizmet etmesi söz konusu ki bunda Türkiye politikalarını deÄŸiÅŸtirmesinde PYD koridoru olduÄŸunu belirtmemiz gerek. Öncelikle bu PYD-Siyonizm koridoruna yönelik bir çözüm üretilmeli ve bölgede PYD’nin Kürt kimliÄŸini gasp etmesinin önüne geçilmelidir.

 

Kaynak: dusuncemektebi.com